احد حبیب زاده استادیار پژوهشی و رئیس بخش تحقیقات آبخیزداری مرکز تحقیقات، آموزش کشاورزی و منابع طبیعی آذربایجان شرقی از تولید و مدیریت آب سبز با اجرای پروژه آبخوانداری خبر داد .
رئیس بخش تحقیقات آبخیزداری مرکز تحقیقات، آموزش کشاورزی و منابع طبیعی آذربایجان شرقی در گفتگو با روابط عمومی مرکز گفت: تولید و مدیریت آب سبز با اجرای پروژه آبخوانداری نظر به شرایط اقلیمی خشک و نیمه خشک اغلب مناطق ایران به خصوص استان آذربایجان شرقی و به تبع آن کمبود نزوالت جوی، رخداد خشکسالیهای طولانی و وقوع سیالبهای مخرب به خاطر نوع بارشهای رگباری آن و فرسایش شدید خاک از یک طرف، محدودیت منابع آبی، عدم تعادل بین مصارف مختلف آب و پتانسیل منابع آبی موجود و فشار خارج از توان بر این منابع از طرفی دیگر باعث شده که روند افت سطح آب زیرزمینی دشت های استان مخصوصا دشتهای واقع در حوضه آبریز دریاچه ارومیه روزبروز شدت یابد.
وی افزود: خشک شدن آب دریاچه ارومیه تحت تاثیر دو عامل تغییرات اقلیمی)کاهش نزولات و افزایش دما و تبخیر( و عامل انسانی)در شکل بهره برداری های خارج از توان محیطی حوضه دریاچه ارومیه دانست و گفت : بدیهی است که با دانش امروزی بشری امکان دخالت در روند تغییرات اقلیمی چندان میسر نخواهد بود. بدون شک تنها راهکار منطقی و عملی افزایش سازگاری هر چه بیشتر با روند تغییرات اقلیمی میباشد. در این میان، یکی از موثرترین وکارآمدترین روشهای شناخته شده در زمینه توسعه منابع آب مناطق خشک و نیمه خشک و بخصوص شرایط حوضه آبریز دریاچه ارومیه، اجرای عملیات آبخوانداری جهت تغذیه مصنوعی سفره های آب زیرزمینی خواهد بود.
رئیس بخش تحقیقات آبخیزداری مرکز بیان کرد: اجرای عملیات آبخوانداری از طریق مهار و پخش سیالب های فصلی ضمن بهبود کمی و کیفی منابع آب زیرزمینی باعث افزایش سطح پوشش گیاهی و کاهش چشمگیر مقادیر فرسایش و رسوب خواهد شد. ایستگاه آبخوانداری تسوج با استفاده از روش آبیاری سیلابی یکی از الگوهای موفق در کنترل سیلاب و تغذیه چاههای کشاورزی منطقه در حدود 500 هکتار از اراضی سیلابی پایین دست روستاهای امستجان و انگشتجان می باشد.
وی ادامه داد: سیلاب ویرانگر سال 1376 منطقه قبل از احداث آبخوانداری با 14 جان باخته25 نفر زخمی و وقوع سیلاب غیر مترقبه 14 اردیبهشت 1403 با دبی سیلابی بیش از 1300 مترمکعب بر ثانیه در آبراهه انگشتجان تلفات سه دستگاه خودرو گردشگران، جلوگیری از خسارت جانی و مالی فراوان توسط سیستم کنترل سیلاب طرح آبخوانداری از جمله حوادث سیلابی هست که با مدیریت و کنترل سیلاب در پروژه آبخوانداری به سفره های آب زیرزمینی تغذیه شد.
استادیار پژوهشی مرکز خاطر نشان کرد: میزان کنترل سیلاب و آبگیری در پروژه آبخوان داری تسوج در هر سیلاب بالغ بر 400هزار متر مکعب توسط مخازن و کانالهای تغذیه مصنوعی عرصه پخش سیلاب صورت می گیرد بررسی آمار سیلابهای کنترلی نشان می دهد سالیانه بیش از 1 میلیون مترمکعب در بارش های منتهی به سیلابهای مخرب کنترل و مدیریت سیلاب صورت گرفته و با شرایط ته نشست های درشت دانه مخروط افکنه ای عرصه پخش سیلاب بیش از 30 درصد امکان تغذیه سفره های آب زیرزمینی مهیا می گردد مفهوم این موضوع یعنی قریب به 350 هزار مترمکعب در سال تامین آب کشاورزان و تعادل بخش منابع آب زیرزمینی به عنوان آب سبز تولیدی طرح آبخوانداری در منطقه است.
وی در پایان گفت: با توجه به نوع کشت زراعی و باغی منطقه این مقدار تامین آب قادر است نقش موثری در اقتصاد کشاورزان ایفا نماید. عملکرد بهینه سازه های هیدرولیکی و ادوات هیدرومتری یکی از دستاوردهای 26 ساله آبخوان در منطقه می باشد و در صورت گسترش و اجرای پروژه های آبخوانداری امید می رود در آینده ضمن کنترل سیلاب های مخرب شاهد کاهش چالش بحران افت سفره های آب زیرزمینی، فرونشست و شوری آب در دشت های حاشیه ای دریاچه ارومیه باشیم.
روابط عمومی مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی آذربایجان شرقی