تاریخچه

          بخش تحقیقات علوم دامی درسال 1363 به منظور مطالعه و تحقیق روی مسائل مختلف دامپروری، استفاده بهینه از امکانات و توانمندی‌های دامپروری استان فعالیت خود را آغاز نمود. مطابق برنامه پنج ساله اول توسعه اقتصادی کشور، دامنه فعالیت‌ها در استان با تاسیس و راه‌اندازی تعداد پنج ایستگاه در شهرستانهای استان و جذب کارشناسان مورد نیاز گسترش یافت. ایستگاه‌های تحقیقات بوقلمون کشور در شهرستانهای خداآفرین و بناب، همچنین ایستگاه تحقیقات غاز کشور در شهرستان ملکان فعالیت دارند. در حال حاضر ستاد بخش تحقیقات علوم دامی از 5 عضو هیات علمی و 3 محقق غیر هیات علمی بهره مند مي‌باشد. تخصص نيروهاي موجود در گرايش‌هاي مختلف علوم دامي شامل تغذيه، ژنتيك و اصلاح نژاد، بیوتکنولوژی و فناوریهای نوین دامپزشکی و پرورش زنبور عسل مي‌باشد. بخش تحقیقات علوم دامی از آزمايشگاه‌هاي ارزیابی علوفه و خوراک دام و طیور، ژنتیک و بیوتکنولوژی و آزمایشگاه عسل بهره‌مند بوده که در زمينه‌هاي مختلف مرتبط با تحقيقات دامپروري و موارد مربوطه با اشخاص حقيقي و حقوقي همكاري مي‌نمايد. علی رغم تمرکز پژوهش‌های این بخش بر روی سایر ماکیان بومی بخصوص روی ارتقا کمی و کیفی تولیدات بوقلمون، در زمینه‌های پژوهشی مختلف از قبیل تغذیه نشخوارکنندگان، اصلاح نژاد و تغذیه طیور و همینطور مدیریت پرورش و بیماریهای دام و طیور نیز متمرکز بوده است.

 

          از جمله فعالیت‌های شاخص این بخش می‌توان به موارد ذیل اشاره کرد:

 

- تعریف و اجرای طرح/پروژه تحقیقاتی متناسب با تخصص و در چارچوب برنامه‌های مصوب موسسه/پژوهشگاه/مرکز تحقیقاتی ملی

- نیاز سنجی، مسئله یابی، آينده‌پژوهي، مطالعه بازار و حل مشکلات بخش کشاورزی و صنعت

- مشارکت فعال در فرآیند انتقال یافته‌ها و دانش فنی به کارشناسان، مروجان و بهره برداران

- برگزاری و حضور فعال در همایش‌های علمی ملی و بین المللی و ارائه مقاله حاصل از اجرای طرح یا پروژه 

- ارائه خدمات آموزشی در مراکز آموزشی

- همکاری با معاونت ترویج سازمان جهاد کشاورزی در زمینه انتقال یافته به بهره برداران و افزایش ضریب نفوذ دانش

- بازدید، بررسی مشکلات فنی بهره برداران و ارائه توصیه‌های فنی در چارچوب محقق معین و یاوران تولید

- همکاری با دانشگاه ها و مراکز آموزش عالی، مشارکت در امور پایان نامه های دانشجویی، داوری پایان نامه های دوره تحصیلات تکمیلی

 

محورهای پژوهشی

1- بوقلمون بومی

 

- ثبت رکورد، تدوین برنامه جامع اصلاح نژادی و ثبت نژاد

- انجام پروژه‌های پژوهشی در راستای افزایش شاخص‌های بهره‌وری شامل مواردی از قبیل:

  بهبود ضریب تبدیل، افزایش کمیت و کیفیت تخم بوقلمون، بهبود شاخص‌های تولید مثلی، افزایش درصد جوجه درآوری

- ارزیابی میکروسکوپی کیفیت اسپرم و استفاده از تکنیک تلقیح مصنوعی

- تدوین کتابچه‌های احتیاجات تغذیه‌ای بوقلمون بومی

- تدوین کتابچه‌های راهنمای پرورش بوقلمون بومی

- پایش و ارزیابی عملکرد جوجه‌های توزیع شده در مزارع

- بهره‌گیری از دانش هوش مصنوعی و اینترنت اشیاء بمنظور ارتقاء سطح مدیریت پرورشی

 

2- نشخوارکنندگان

2-1- اصول تغذیه کاربردی

 

- تهیه منابع خوراک دام جدید

- معرفی پروتئین‌های جایگزین، توسعه مکمل‌ها و فناوری محصولات

- ارائه دانش خوراک سیلاژ کامل

- تولید خوراک‌های جایگزین نهاده‌های پروتئینی

- توسعه خوراک کم آب بر

- کاهش دفع مواد مغذی و اصلاح الگوی مصرف خوراک در فارم

- اصلاح الگوی مصرف مکمل‌های معدنی و ویتامینی

- بهبود بهره وری و کاربردی کردن دانش فنی استفاده از پسماندها

- ارائه راهکارهای کاربردی برای کاهش آلاینده‌های زیست محیطی

- انجام آزمون های آنالیز تقریبی نمونه های خوراک در قالب طرح ملی رتبه بندی کارخانجات خوراک دام

- افزایش ضریب نفوذ دانش با بکارگیری فناوریهای هوش مصنوعی، اینترنت اشیا، اپلیکیشن‌های آموزشی و کاربردی

 

2-2- اصول مدیریت پرورش و تولیدمثل

 

- شناسایی چالش‌ها و مشکلات صنعت دام و ارائه راهکارهای کاربردی و اقتصادی

- بهره‌گیری از دانش هوش مصنوعی و اینترنت اشیاء بمنظور ارتقاء سطح مدیریت پرورشی و چرای دام سبک

- تدوین شیوه نامه مدیریت جامع پرورش دام در راستای افزایش سطح کیفی و کمی مواردی همچون مدیریت جایگاه، سلامت و رفاه دام، کاهش استرس های محیطی، خوراکدهی، ارزیابی و ارتقاء فراسنجه‌های تولیدی و تولید مثلی

- بهبود عملکرد اقتصادی فارم‌ها بعنوان بنگاه‌های اقتصادی

- ارزیابی سطح ژنتیکی گله‌ها و ارائه مسترپلن‌های ژنتیکی در راستای بهبود عملکرد صفات مهم اقتصادی

 

3- زنبور عسل

انجام پروژه‌های پژوهشی همسو با برنامه جامع زنبورعسل مصوب موسسه علوم دامی کشور با محوریت های ذیل

- ایجاد ملکه‌های پرتولید زنبور عسل

- مبارزه با آفات و بیماریهای زنبور عسل

- تعیین احتیاجات غذایی زنبورعسل

- تمکین نقش گرده افشانی زنبور عسل

- برند سازی محصولات

- ارائه انواع خدمات آزمایشگاهی تعیین کیفیت عسل

 

بروندادهای آموزشی و پژوهشی

- طراحی اپلیکیشن‌های کاربردی و آموزشی

- تدوین دستنامه ها (Handbook)

- تدوین مقالات علمی-پژوهشی و مقالات علمی-ترویجی و....

- جزوه‌های آموزشی

- دستوالعمل‌های فنی

- گزارشات علمی-تحلیلی

- مشارکت در داوری علمی مقالات،کتب و نشریات و سایر منابع علمی و ترویجی

- آموزش بهره برداران و کارشناسان در راستای افزایش ضریب نفوذ دانش

 

دستاورد های شاخص :

-  طراحی و ساخت کیسه جمع آوری فضولات گوسفندان به منظور تعیین قابلیت هضم

-  طراحی و ساخت دستگاه جوجه‌کشی صنعتي مخصوص تخم غاز با راندمان بالاي 85% براي اولين بار در ايران

-  شناسايي و بررسي گياهان مورد استفاده زنبورعسل در استان آذربايجان شرقي

-  تعيين حد مجاز استفاده از كاه غني شده در پرواربندي گوساله‌هاي نر سرابي

-  تعيين تركيبات شيميايي و انرژي قابل سوخت و ساز ضايعات كارخانجات ماكاروني، رشته ، بيسكويت، پفك و لپه پاك كني به عنوان خوراك طيور

-  تهيه و ارائه دستورالعملهاي ترویجی جهت استفاده از گیاه خارشتر در جیره غذایی بز

-  ارائه راهكارهاي کاهش صدمات وارده به پوست دام در مراحل نگهداری، کشتار و فرآوری

-  ارائه الگوهاي اقتصادی جهت تعیین مناسب ترین سن کشتار در بره‌های نر نژاد قزل

-  دستيابي به گروههاي همگن فنوتيپي بوقلمون، غاز، مرغ مرواريد و بلدرچين بومي

-  تعيين توان توليد و پتانسيل ژنتيكي بوقلمون، غاز، مرغ مرواريد و بلدرچين بومي

-  تهيه و ارائه دستورالعملهاي ترویجی در رابطه با پرورش مرغان مروارید

-  تعیین بهترین برنامه نوری برای رشد، بلوغ و توليد در بوقلمون هاي بومي

-  تهيه دستورالعمل کاهش آلودگی‌ در مراکز جمع آوری شیر خام و گاوداری‌های صنعتی

- بهينه‌سازي استفاده از فناوريهاي نوين در اصلاح نژاد دام و طيور بويژه انتخاب به كمك نشانگرها و برآورد تنوع ژنتيكي دام و طيور

- طراحی و ساخت لانه‌های هوشمند تخمگذاری برای رکوردگیری تولید غاز

- تعيين بهترين برنامه‌هاي نوري در توليد و توليدمثل گونه‌هاي طيور

- بهبود خصوصيات ارثي و قابليتهاي توليدي گونه‌هاي بومي پرورشي طيور در استان

- دستيابي به گروههاي همگن فنوتيپي بلدرچين، مرغ مرواريد، غاز و بوقلمون

- تعيين توان و پتانسيل توليدي و توليدمثلي گونه‌هاي بومي بلدرچي، مرغ مرواريد، غاز و بوقلمون

- بررسي و تعيين تركيبات شيميايي و انرژي خام خوراك دام و طيور در استان آذربايجانشرقي

- شناسايي و بررسي گياهان مورد استفاده زنبور عسل در مناطق مختلف استان آذربايجان شرقي

- تعيين سطوح استفاده از ضايعات كشاورزي در تغذيه گونه‌هاي دام و طيور

- دستیابی به دانش فنی تلقیح مصنوعی در طیور با استفاده از رقیق‌کننده‌های دست‌ساز

- دستیابی به دانش فنی سیستمهای تهویه مرغداری‌ها در شرایط مختلف جغرافیایی و آب و هوایی

- استفاده از فناوريهاي نوين (تلقيح مصنوعي، بيوتكنولوژي و لیزر) در افزايش راندمان توليد طيور

- فعاليتهاي درآمدزايي و اشتغالزايي

 

دستورالعمل های ترویجی:

- تعيين تركيبات شيميايي و انرژي قابل سوخت و ساز ضايعات كارخانجات ماكاروني، رشته ، بيسكويت، پفك و لپه پاك كني به عنوان خوراك طيور

- توصیه‌های ترویجی در رابطه با پرورش مرغان مروارید

- توصیه‌های ترویجی جهت استفاده از گیاه خار شتر در جیره غذایی بزهای استان آذربایجان شرقی

- بررسی اقتصادی جهت تعیین مناسبترین سن کشتار در بره‌های نر نزاد قزل

- تعیین بهترین برنامه نوری برای رشد ( سن بلوغ راندمان تخم و جوجه درآوری) در بوقلمون ها

- توصیه‌های جهت کاهش آلودگی‌های میکربی در مراکز جمع آوری شیر خام و گاوداری‌های صنعتی

- دستورالعمل ترویجی، مزایا و اهمیت پرورش بلدرچین

- بررسی امکان استفاده از ضایعات لپه در جیره‌های غذایی نیمچه‌های گوشتی

- کاهش صدمات وارده به پوست دام با مدیریت صحیح در مراحل نگهداری ،  کشتارو فرآوری   

- بررسي آميخته گري نژاد بومي مرندي با نژادهاي پليموت راك سفيد، كورنيش سفيد و ردآيلندرد

- شناسايي و بررسي گياهان مورد استفادة زنبور عسل در استان آذربايجان شرقي

- بررسي اثر وزن تخم بر روي ميزان جوجه درآوري، زمان تفريخ و افزايش وزن بدن در بوقلمونهاي بومي آذربايجان

-  تهیه دستورالعمل کاهش آلودگی در مراکز جمع آوري شیر خام و گاوداري هاي صنعتی

- بهینه سازي استفاده از فناوریهاي نوین در اصلاح نژاد دام و طیور بویژه انتخاب به کمک نشانگرها و برآورد تنوع ژنتیکی دام

- پایش بیماریهای ژنتیکی نهفته در اسپرم و جمعیت مولد گاو به‌منظور حذف از گله های شیری

- امکان سنجی تبدیل بیولوژیکی محتویات شکمبه کشتارگاهی به مکمل پروتئین‌زیستی توسط مخمر جهت تغذیه دام

- بررسی استفاده از تفاله خشك گوجه فرنگي در جيره غذايی بوقلمون

- تحليل هزينه-فايده پرورش بوقلمون‌هاي بومي در استان آذربايجان شرقي

 

 توانمندیهای بخش تحقیقات علوم دامی

- دانش فنی پرورش بوقلمون مادر، تولید صنعتی تخم بوقلمون نطفه‌دار و تولید جوجه بوقلمون بصورت صنعتی با امکانات ایستگاه تحقیقات بوقلمون کشور (تاتار) در استان آذربایجان‌شرقی،

- افزایش تولید تخم و تغییر سیستم سنتی تولید جوجه غاز به سیستم جوجه‌کشی صنعتی با طراحی و ساخت ماشین جوجه‌کشی صنعتی مخصوص غاز به‌عنوان پتنت ارائه‌شده در ایران

- بهره‌گیری از سیستمهای مدیریتی و ژنتیکی در جهت افزایش میزان تولید تخم غاز و افزایش میزان باروری تخم‌های تولیدی

- توان تجهیز مرغداری‌های صنعتی استان به دستگاه‌های هوشمند تهویه و کنترل گازهای مضر همراه با استفاده بهینه در مصرف انرژی

- توان طراحی و ساخت دستگاه‌های جوجه‌کشی ویژه گونه‌های مختلف طیور با دانش فنی روز

- امکان استفاده از نشانگرهای ژنتیکی DNA در ارزیابی ذخایر ژنتیکی دام و طیور

- توان بکارگیری مولکول‌های زیستی به‌منظور بهره‌گیری در اصلاح نژاد دام و طیور

- ارزیابی ژنتیکی گله‌های تولیدی دام و طیور با استفاده از فناوری زیستی

- تعیین گونه دام و طیور تولید کننده محصولات لبنی و پروتئینی با استفاده از فناوری نوین زیستی

- تبدیل ضایعات کشتارگاهی و کشاورزی به مواد باارزش افزوده بالا

- تولید مکمل‌های غذایی غیرمتعارف با استفاده از تبدیل زیستی  پسماندهای کشاورزی

- تولید مکمل‌های زیستی باقابلیت استفاده در طب سنتی

- تولید پروبیوتیک‌های قارچی و مخمری و متابولیت‌های ثانویه قارچی و مخمری (سلولاز، آمیلاز، زایلاناز، فیتاز و ...)

- بکارگیری دستگاه‌های مختلف پرورش جهت حصول بیشترین محصول و درامد از واحدهای پرورشی طیور

- دانش فنی پرورش و تولید سایر ماکیان اعم از غاز، بلدرچین، مرغ مروارید

- شناسایی، پرورش و احیای گونه‌های بومی دام و طیور در استان

- توان تهیه شناسنامه ژنتیک ذخایر ژنتیکی دام و طیور بومی

- تولید و عرضه جوجه مازاد تحقیقاتی از گونه های بوقلمون، مرغ بومی مرندی، مرغ مروارید، غاز و بلدرچین به منظور ترویج صنعت پرورش طیور با بهره‌گیری از جمعیت های اصلاحی

- سرمایه گذاری و اهتمام برای احیا و پرورش کرم ابریشم به عنوان محصول استراتژیک صنعت فرش استان

- تولید و پرورش ملکه زنبور عسل از جمعیتهای بومی پر تولید با توجه به بهره‌گیری از علم زنبور عسل

 

 

نیروی انسانی بخش:

ردیف	نام و نام خانوادگی	مدرک تحصیلی	گرایش تحصیلی
1	علیرضا دهناد	دکتری تخصصی	بیوتکنولوژی و فناوریهای نوین دامپزشکی
2	فرهاد پرنیان خواجه دیزج	دکتری تخصصی	تغذیه نشخوارکنندگان
3	قربان الیاسی زرین قبایی	دکتری تخصصی	ژنتیک و اصلاح نژاد دام و طیور
4	لیلا قره داغی	دکتری تخصصی	ژنتیک و اصلاح نژاد زنبور عسل
5	حسنا حاجاتی	دکتری تخصصی	تغذیه طیور
6	مهدی جسوری	دکتری تخصصی	ژنتیک و اصلاح نژاد دام و طیور
7	سید مهدی مرسلی	فوق لیسانس	تغذیه طیور
8	ایرج نجفی	فوق لیسانس	ژنتیک و اصلاح نژاد دام
9	مهرزاد همایون کیا	فوق لیسانس	تغذیه طیور

 

 

 

نیروی انسانی ایستگاه ها:

ردیف	نام و نام خانوادگی	پست سازمانی
1	سهراب آذر فر	کارشناس مسئول ایستگاه ملکان
2	محمدرضا ستاری شیرازی	رئیس ایستگاه تحقیقاتی بناب
3	منصور جلالی فر	رئیس ایستگاه تحقیقاتی بوقلمون تاتار

 

 

اولویت ها و برنامه های آتی بخش

          علاوه بر تدوين سياستها، مدیریت برنامه ها و فعاليتهاي تحقيقاتي، آموزشي و تقویت روش های استحصال درآمد های بخش و نیز انجام اجرای کلیه شرح وظایف ابلاغی سازمان و موسسه متبوع، اجرای موارد ذیل نیز از برنامه ها و اولویت های بخش می باشد:  

 

زیربخش پرورش طیور و سایرماکیان

          اجراي پروژه هاي تحقیقاتی مرتبط با طیور در راستاي حمایت و توسعه صنعتطیور و سایر ماکیان در ایستگاههاي تاتار، بناب و ملکان جهت تکثیر و پرورش جوجه هاي یکروزه بوقلمون، غاز و مرغان بومی مرندي که موجبات تأمین ذخایر ژنتیکی مورد نیاز منطقه را فراهم خواهد آورد. با توجه به کاهش جمعیت مرغان بومی مرندي و از بین رفتن تدریجی خلوص نژادي در این جمعیت با ارزش بومی اقدام به جمع آوري، انتخاب و اصلاح نژاد آن گردیده که امید است در احیاي آن نتایج مؤثري حاصل گردد. نظر به سیاست هاي پدافند غیرعامل و همچنین تأمین امنیت غذایی اقشار جامعه ایستگاه تحقیقات بوقلمون کشور اقدام به تولید جوجه یکروزه بوقلمون نموده و رسالت خویش را در جهت کاربردي نمودن پروژه هاي تحقیقاتی و همچنین ارائه نتایج حاصل از آنها انجام داده است.

زیربخش بهبود تولیدات دام سنگین و سبک

· انجام مطالعات آزمایشگاهی در خصوص تعیین روابط خویشاوندي و تهیه شناسنامه ژنتیکی دام هاي سبک وسنگین به منظور معرفی نژادها و ذخایر ژنتیکی بومی با عنوان سرمایه هاي ملی در سطح جهانی

· انجام مطالعات در خصوص جایگاههاي مناسب پرورش دام و ارائه نتایج در هفته انتقال یافته هاي تحقیقاتی

· بازدیدهاي مکرر از واحدهاي پرورش دام و ارائه نظرات و مشاوره در خصوص افزایش بهره وري تولید درصنعت دام

· عمل آوري پسماندهاي کشاورزي به منظور استفاده از تغذیه دام در جهت استفاده از منابع ارزان قیمت

زیربخش عشایر

· همکاري در خصوص تولید بلوكهاي کامل غذایی، تولید و بسته بندي سیلوي ذرت علوفهاي در بسته هاي 35 کیلوگرمی با سازمان امور عشایر

· ارائه نظرات و مشاوره در خصوص تأمین منابع ارزان قیمت خوراکی با بازیافت پسماندهاي کشاورزي

زیربخش ترویج کشاورزي

· اجراي دوره هاي مختلف آموزشی در خصوص پرورش ملکه زنبورعسل و مدیریت زنبورستان با دید علمی

· ارائه برنامه هاي تلویزیونی و رادیویی در خصوص مدیریت، تغذیه، اصلاح نژاد دام و طیور

· ارائه تازه ترین روشهاي مبارزه با آفات و بیماريهاي زنبورعسل بخصوص در مورد کنه واروآ

· ترویج نتایج و دستاوردهاي تحقیقاتی در خصوص دام و طیور با ارائه مطالب در قالب مقالات پژوهشی، ترویجی و شرکت در کنگره هاي مرتبط

زیربخش تحقیقات کشاورزي

· ارائه  طرحهاي تحقیقاتی کاربردي باهدف ارائه نتایج به بخش خصوصی، در زمینه هاي تغذیه، اصلاح نژاد، فیزیولوژي، تولیدمثل و مدیریت طیور و سایر ماکیان در مرکز تحقیقات کشاورزي

· انجام مطالعات و تحقیقات کاربردي به منظور افزایش پتانسیل تولید واحدهاي پرورش طیور و سایر ماکیان دراستان با تشکیل جمعیتهاي اصلاح نژادي و پرتولید

· طراحی و اجراي تحقیقات کاربردي مرتبط با مدیریت گله هاي پرورشی طیور، بخصوص در مورد تهویه سالنهاي مرغداري براي کاهش مصرف واکسن و آنتی بیوتیک در راستاي تولید محصول سالم و کاهش هزینه هاي تولید

· انجام مطالعات در خصوص استفاده بهینه از اراضی کشاورزي با رویکرد کاهش مصرف آب و تولید نهاده هاي مصرفی دام و طیور با کشت و بهرهبرداري از گیاهان متحمل به خشکی و شوري

·  تشکیل جمعیتهاي پایه زنبور عسل به منظور اصلاح نژاد کلنی هاي زنبور عسل

· بهبود شیوه هاي مدیریتی در صنعت زنبور عسل به منظور تولید سایر محصولات زنبورداري از جمله گرده و ژله رویال

معرفي تحقيقات سال‌هاي اخير بخش تحقيقات علوم دامي

 

ایستگاه های تحت مدیریت بخش

          با توجه به رسالت اصلي بخش، كه اجراي پروژه‌هاي تحقيقاتي و كاربردي در زمينه ماكيان و تامين ذخاير ژنتيكي طيور مورد نياز منطقه است سه ايستگاه تحقيقاتي منحصر بفرد، زير نظر بخش تاسيس شده و در حال حاضر فعالیتهای علمی و تحقيقاتي اين ايستگاهها توسط اعضاي هيات علمي و محققین بخش تحقيقات علوم دامي برنامه‌ريزي و پشتیبانی مي‌گردد:

ایستگاه بوقلمون کشور

          ایستگاه تحقيقات بوقلمون كشور در سال 1371 جهت انجام پروژه‌هاي تحقيقاتي در مورد بوقلمون و طرح‌های آبخیزداری تاسيس شده است. مساحت اين ايستگاه 116.5 هكتار بوده و در غرب شهرستان خداآفرین و به فاصله 35 کیلومتري آن، در جوار روستاي تاتار و در كناره رودخانه ارس واقع شده است. از نظر شرايط جغرافيايي ایستگاه تاتار در مختصات جغرافیایی 39 درجه و 1 دقیقه عرض شمالی و 46 درجه و 47 دقیقه طول شرقی واقع شده و با ارتفاع 350 متري از سطح دریا يكي از نواحي 103 گانه بيوسفريك جهان محسوب مي‌شود. در حال حاضر براي بهره‌گيري از علم هواشناسي و جمع‌آوري داده‌هاي كاربردي ایستگاه هواشناسی کلیماتولوژی در داخل اين مجموعه فعال می‌باشد. امروزه فعاليتهاي تحقيقاتي و علمي ايستگاه تحقيقات بوقلمون كشور توسط اعضاي هيات علمي و محققين بخش تحقيقات علوم دامي برنامه‌ريزي و پشتيباني مي‌گردد.

 

اهداف ایستگاه در زمان تاسیس

· در طراحی برنامه‌های اصلاح‌نژادی گونه‌هاي طیور یكی از مراحل اساسی تعیین دقیق خصوصیات تولیدی و برآورد پارامترهای ژنتیکی، فنوتیپی و محیطی می‌باشد. در این ايستگاه با استفاده از تلاقی‌های کنترل شده، علاوه بر تعیین توان تولیدی بوقلمونهاي بومی آذربایجان پارامترهای ژنتیکی و فنوتیپی صفات اوزان بدن در سنین مختلف، ميزان افزایش وزن، ضریب تبدیل، صفات باروری شامل تعداد تخمهای گذاشته شده میزان جوجه‌درآوری، ایندکس تخم و سایر صفات مربوطه محاسبه گرديده كه با بهره‌گيري از اقدامات فوق اهداف زير مورد نظر بوده است.

· گردآوری اطلاعات کلی از وضعیت پرورش بوقلمون‌های بومی و استفاده از داده‌های حاصل به منظور جمع‌آوری و تشکیل گله‌های تحقیقاتی و تجاري در منطقه

· انتقال صفات اقتصادی به سایر بوقلمون‌های منطقه و حتی سایر نواحی ایران با استفاده از تلقیح مصنوعی و یا توزیع جوجه بوقلمون‌های اصلاح شده

· شناخت و مطالعات گسترده فنوتیپی و دستیابی به گروههای فنوتیپی با استفاده از استاندارها و توصیه‌های به‌نژادی

· دورگ‌گیری با بوقلمون‌های اصلاح شده خارجی به منظور بهبود صفات توليدي در صورت نياز

· ایجاد زمینه‌های پژوهشی برای انجام پایان‌نامه‌های دانشجویان کارشناسی ارشد و دکتری

· دستیابی به گله‌های همگن از لحاظ فنوتیپ و ژنوتیپ و گروه‌های بارز از نظر میزان تولید

· مطالعه همه جانبه صفات توليدي و تعیین پتانسیل ژنتیکی بوقلمون‌های همگن

· فراهم آوردن زمینه اشتغال برای علاقمندان و فارغ‌التحصیلان علوم دامی

 

· گذشته از موارد فوق‌الذكر ايستگاه تحقيقات بوقلمون كشور داراي اراضي متعددي است كه جهت اجراي پروژه‌هاي تحقيقاتي آبخيزداري در نظر گرفته شده و اهداف زير دنبال مي‌گردد:

· مدیریت حوزه‌های آبخیز و ارائه مناسبترین شیوه‌های حفاظت و مدیریت آبخیزهاي منطقه

· بررسی اثرات کمّی حفاظت و مدیریت بهینه منابع آب و خاک در کاهش روان‌آبهای سطحی و فرسایش

· دستیابی به روش‌هاي مطالعه حوزه‌های آبخیز برای ارائه طرحهای اجرایی و گزینه‌های علمی به منظور احیاء و توسعه حوزه‌های آبخیز برای نیل به بهره برداری بهینه از منابع طبیعی موجود در آن بر اساس توانمندي‌ها و استعدادهای بالفعل و بالقوه آنها

 

پروژه‌هاي تحقيقاتي مصوب و اجرا شده در ايستگاه

          از رسالت‌های اصلی مرکز تحقیقات کشاورزی استان و بخش تحقیقات علوم دامی مرکز که ایستگاه تحقیقات بوقلمون را پشتیبانی می‌کند طراحی و اجرای پروژه‌های تحقیقاتی می‌باشد با توجه به پتانسیل‌های مساعد منطقه و توان علمی همکاران مرکز تاکنون فعالیت‌های زیادی در ایستگاه تحقیقات بوقلمون انجام شده که از شاخص ترین آنها می‌توان به موارد زیر اشاره نمود:

· بهبود خصوصیات ارثی و قابلیتهای تولیدی بوقلمونهای بومی آذربایجان

· فاز اول: بررسی دامنه پراکندگی و خصوصیات فنوتیپی بوقلمونهای بومی آذربایجان

· فاز دوم: بررسی توان تولید و پتانسیل ژنتیکی بوقلمون‌های آذربایجان

· بررسی بهترین زمان و تعداد دفعات تلقیح مصنوعی در بوقلمونهای بومی

· برآورد ضرایب اقتصادی برخی صفات مهم تولیدی در بوقلمونهای ایستگاه تاتار

· تاثير برنامه‌هاي مختلف نوري بر سن بلوغ، راندمان توليد تخم و جوجه دراوري در بوقلمونهاي بومي ايستگاه تاتار

· بررسی اثر سطوح مختلف پروتئین در راندمان تولید گوشت در جوجه بوقلمونهای 12-0 هفتگی

· بررسی سازگاری و قابلیت تولیدی گوسفندان آرخارمرینوس در شرایط محیطی آذربایجان شرقی

· مطالعه چندشکلی ژن گیرنده هورمون پرولاکتین و ارتباط آن با صفت کرچی در بوقلمون‌های استان آذربایجان شرقی

· بررسي اثرات سيستم نگهداري بوقلمون بر توليد تخم و ميزان جوجه در اوري در ايستگاه تاتار

· بررسي اثر وزن تخم بر روي ميزان جوجه درآوري، زمان تفريخ و افزايش وزن بدن در بوقلمونهاي بومي آذر بايجان شرقي

· بررسی پارامترهای مربوط به تولید تخم در ارتباط با عوامل تغذیه‌ای در بوقلمونها

· اخذ اسپرم از بوقلمون‌های نر و تلقیح مصنوعی بوقلمون‌های ماده توسط کارشناسان ایستگاه

· بررسی تنوع ژنتیکی بوقلمون با استفاده از نشانگرهای RAPD

· بررسی  اثر سرُم رینگر بعنوان رقیق کننده (بافر) نسبت رفت و مدت زمان نگهداری اسپرم بر روی باروری بوقلمون‌های بومی آذربایجان

· تاثير سطوح مختلف بتافين در جيره بر عملكرد بوقلمونهاي بومي آذربايجان شرقي

· استفاده از تفاله خشك گوجه فرنگي در جيره غذايي جوجه بوقلمون

· تعیین سطح مطلوب متیونین جیره غذایی در سنین مختلف بوقلمونهای بومی آذربایجانشرقی

· تاثیر سطوح مختلف انرژی و پروتئین جیره بر عملکرد و خصوصیات لاشه  بوقلمونهای بومی آذربایجانشرقی

· ارزیابی ‌گزینه‌های آبخیزداری با بررسی اثرحفاظت خاک‌ و مدیریت آب‌وخاک در احیاء آبخیزها

· بررسی سازگار گونه‌های مختلف انار در شرایط آذربایجان شرقی

· بررسی سازگار انجیر دیم در شرایط محیطی منطقه

· بررسی طرح انگور روسیمی در ايستگاه تاتار

· اثر شدت چرا بر رسوبات و رواناب آب

 

 

ایستگاه تحقیقات غاز ملکان

          ايستگاه تحقيقاتي در سال 1372 جهت اجراي طرحها و پروژه‌هاي تحقيقاتي در مورد غاز، گياهان دارويي و صنوبر تاسيس شده است. مساحت ايستگاه 76 هكتار بوده و در 8 كيلومتري شهر ملكان در نزديكي روستاي لكلر در طول شرقي 46 درجه و 4 دقيقه و عرض شمالي 37 درجه و 8 دقيقه واقع شده است. ارتفاع آن از سطح دريا 1285 متر و نزديكترين رودخانه به ايستگاه رودخانه مردق بوده كه فاصله آن تا ايستگاه 5 كيلومتر است. در حال حاضر اين ايستگاه تحقيقاتي داراي 2300 متر مربع زيربناي ساختماني است و توسط 8 نفر پرسنل مستقر در ايستگاه و اعضاي هيات علمي و محققين مركز تحقيقات استان بلحاظ علمي برنامه‌ريزي و پشتيباني مي‌گردد.

 

اهداف پيش‌بيني شده ايستگاه

· شناخت و مطالعه گسترده توان توليدي و پتانسيل ژنتيكي غازهاي بومي منطقه و تعيين گروههاي بارز از نظر ميزان توليد

· اجراي برنامه‌هاي مختلف اصلاح نژادي غازهاي بومي با طراحي و اجراي پروژه‌هاي تحقيقاتي

· اهلي سازي و كشت و پرورش گياهان ارزشمند از نظر تغذيه‌اي، دارويي و صنعتي

· ارائه روشهاي به‌زراعي در خصوص گياهان دارويي و افزايش توليد آنها

· فراهم آوردن زمينه كاري براي علاقه‌مندان و فارغ‌التحصيلان بخش كشاورزي

 

اهمیت پرورش غاز

          متاسفانه آنچنان كه شايسته است مطالعات بنيادي و كاربردي در مورد خصوصیات این پرنده در ایران انجام نشده است، لذا ويژگيهاي فنوتیپی و توان تولیدی آن ناشناخته باقی مانده است كه از نظر علمی، اجرای طرح های تحقیقاتی در این زمینه را ضروریمي سازد ولي بايد متذكر شد كه غاز با توجه به ویژگیهای منحصر به فرد زير از مطلوبترین پرندگان برای سیستم پرورش پایدار می‌باشد:

· توانایی بالا در مصرف و هضم مواد خوراکی با فیبر بالا

· سهل و آسان بودن مدیریت پرورش به دلیل الگوهای رفتاری پرنده

· سریع الرشدترین گونه پرنده گوشتی به دليل سرعت رشد بسیار زیاد

· پايين بودن هزينه‌هاي بهداشتي به دليل مقاوت بسيار زياد به بيماريها

· توليد محصول ارگانيك به دليل عدم استفاده از دارو و واكسن در پرورش

· كاهش هزينه كشت صيفي‌جات با استفاده از ويژگي وجين‌كنندگي جوجه غاز در فصل زراعي

· چند منظوره بودن پرورش اين پرنده به دليل توليد گوشت، تخم، كبد چرب، پر و كرك

 

پروژه‌هاي تحقيقاتي مرتبط با علوم دامي

· بررسي خصوصيات توليدي و فنوتيپي غازهاي منطقه آذربايجان

· بررسي سطوح مختلف پروتئين و انرژي در راندمان توليد گوشت غازهاي بومي (تا زمان بلوغ جنسي)

· بهبود روشهاي جوجه كشي مصنوعي غاز از طريق تغيير سيستم ماشينهاي جوجه‌كشي

· تعيين نسبت مناسب نر و ماده به منظور بهبود باروري تخم در غاز‌هاي ايستگاه تحقيقاتي ملكان

· تاثير برنامه‌هاي نوري بر راندمان توليدمثلي غاز

 

پروژه‌هاي تحقيقاتي مرتبط با زراعت و منابع طبيعي

· جمع آوري و بررسي كلني‌ها و ارقام مختلف بومي و غير بومي صنوبر استان در خزانه سلكسيون

· شناسايي و جمع آوري گونه‌هاي مختلف گياهان دارويي استان و بررسي امكان اهلي كردن و تعيين مواد موثر آنها

· احداث كلكسيون گياهان دارويي استان در ايستگاه ملكان

· بررسي امكان اهلي كردن دو گياه دارويي علف چاي و بادرنجبويه

· بررسي ميزان تغييرات مواد موثر گياه دارويي بادرنجبويه در شرايط مختلف فنولوژيكي

 

ایستگاه تحقیق و توسعه بوقلمون ایران – بناب

          ايستگاه تحقيقات بناب در سال 1372 جهت انجام طرحهای تحقيقاتي در مورد مرغان مرواريد و گیاهان شور پسند تاسیس شد. در حال حاضر با محوریت علمی موسسه تحقیقات علوم دامی کشور عملیات زیر بنایی پروژه احداث ایستگاه تحقیق و توسعه بوقلمون کشور که از سال 1395 شروع شده است در حال اجرا است. مساحت ايستگاه 45 هکتار بوده و در 7 كيلومتري شهرستان بناب جنب سازمان انرژی اتمی بناب در طول شرقي 46 درجه و 2 دقیقه و عرض شمالی 37 درجه و 23 دقیقه واقع شده است و ارتفاع آن از سطح دريا 1280 مي‌باشد.

 

پروژه‌هاي تحقيقاتي مرتبط با علوم دامي

· برآورد پاسخ به انتخاب براي صفت وزن بدن در بلدرچین هاي ایستگاه شبستر

· بررسی اثر شوري آب بر عملکرد بلدرچین در استان آذربایجان شرقی

· بررسی پاسخ به انتخاب براي صفت وزن بدن بلدرچین در مراحل مختلف تولید تخم

· بررسی تاثیر جایگزینی سطوح مختلف سورگوم جارویی با ذرت در صفات تولیدي و تولیدمثلی بلدرچین

· بررسی ترکیبات شیمیایی و مواد محدود کننده سورگوم جارویی و ارزش غذایی آن در تغذیه بلدرچین هاي نر گوشتی

· بررسی توان تولیدي 4 گروه فنوتیپی بلدرچین موجود در ایستگاه تحقیقات بلدرچین شبستر

· بررسی ماندگاري و پرورش بومی مرغان مروارید در شرایط پرورش روستایی

· بررسی مقایسه اي تاثیر لیزر بر روي خصوصیات جوجه درآوري، صفات تولیدي و پارامترهاي ایمنی درمرغ گوشتی

· بررسی وضعیت پراکندگی مرغان مروارید منطقه آذربایجان شرقی و تعیین توان تولیدي آنها بهبود روشهاي جوجه کشی مصنوعی

· مقایسه عملکرد بلدرچینهاي موجود در 5 منطقه کشور