ارزيابي نتايج عملكرد طرحهاي آبخيزداري انجام شده در حوزه بلوك آباد مراغه

-         عنوان طرح: ارزيابي عملكرد طرحهاي آبخيزداري انجام شده در حوزه بلوك آباد مراغه

-         شماره مصوب طرح: 02-0500001000-79  

-         نام ونام‌خانوداگي مجري: كريم مهرورز مغانلو

-         نام‌و نام‌خانوادگي همكاران: جمال قدوسي   - شاهرخ محسني - عبداله حسين پور   - احد حبيب زاده    - سهراب زمزمي

-         محل اجرا: استان آذربايجان شرقي ، حوزه بلوك آباد مراغه

-         تاريخ شروع: 1/7/1379

-         مدت اجرا:   3   سال

-         چکيده:

-          در کشور ما طبق برآوردهای بعمل آمده سالانه ميلياردها متر مکعب آب بصورت هرز آب  وميلياردها تن خاک از طريق فرسايش هدر می رود که بمنظور جلوگيری بخشی از آن اقدام به اجرای طرحهای آبخيزداری می شود و مبالغ قابل توجهی هزينه می گردد. ارزيابی اين گونه عمليات ضروری است تا بتوان بر اساس نتايج آنها مناسبترين روشهای عمليات آبخيزداری استخراج و برای حفظ و احياء و اصلاح ساير آبخيزهای مشابه توصيه نمود . دراين تحقيق از طريق روشهای مناسب , به ارزيابی عمليات آبخيزداری و اقدامات انجام يافته درحوضه بلوک آباد(زيرحوضه چلان) واقع دردامنه جنوبي کوه سهند اقدام شده است. با توجه به ارزيابی انجام شده بر اساس روش تحقيق و هدف پيش بينی شده در طرح موارد ذيل مورد بررسی قرار گرفت .در تلفيق نتايج حاصل از بررسی عمليات فنی و مکانيکی و مقايسه آنها واقدامات دفتری ( تطابق حجم عمليات پيش بينی شده با مرحله توجهي- اجرايی ) اختلاف معني داري وجود دارد. چنانكه در مورد بندهاي گابيوني 2/47 درصد ، بندهاي ملات سنگي 6/48 درصد و بندهاي بتني 5/86 درصدعمليات پيش بينی شده به مرحله اجرا در آمده است و در مورد بندهاي خشكه چين  7/85 درصد بيشتر از پيش بيني شده به مرحله اجرا در آمده است. در مورد پارامترهای بيولوژيکی تفاوتی بين پيش بيني شده و به مرحله اجرا در آمده مشاهده نشد. در مقايسه فاكتورهاي پوشش گياهي از لحاظ ظرفيت و وضعيت پوشش, ظرفيت از 65/1(قبلي) به83/1 واحد دامي در ماه( فعلي)رسيده است ، مقدار توليد علوفه از2/99 كيلوگرم در هكتاربه 110 كيلوگرم در هكتار رسيده و وضعيت پوشش تفاوت چنداني نكرده قبلاً هم فقير بوده الان هم فقير است . گرايش پوشش گياهي قبلاً منفي و در حال حاضرنيز منفي ارزيابي گرديده است . از نظر تركيب پوشش گياهي تفاوت چنداني نكرده است و تراكم پوشش از 1/44 به 5/46رسيده است. در مقايسه نسبي پارامترهاي فني ومهندسي سازه هاي اجرا شده وپيش بيني شده چنين ميتوان نتيجه گرفت . هدف تعيين شده در پروژه 3/93 درصد ، عمر مفيد7/ 91 درصد  ، كارآيي 7/91 درصد و عملكرد پارامترهاي فني و مهندسي اين سازه ها مثبت مي باشد. در مقايسه نسبي پارامترهاي بيولوژيكي مورد نظر در طرحهاي آبخيزداري در رابطه با هر يك از اقدامات اجرايي پيش بيني شده نتايج بدست آمده بشرح زير می باشد. هدف3/83 درصد ، عمر مفيد 3/83 درصد , كارآيي 70 درصد و عملكرد مثبت ارزيابي شده است. نتايج و درصد موفقيت كليه سازه هاي مكانيكي و بيولوژيكي اجرا شده به شرح زير مي باشد : سدهاي گابيوني 8/52 درصد، سد ملات سنگی4/51 درصد، بند بتنی 5/13درصد, سد تأخيری خاکی100درصد , بانکت بندی100 درصد ، نهال كاري 100 درصد ،علوفه كاري 100 درصد ، بذرپاشی100 درصد .لذا با توجه به اهداف اجراي عمليات از طرف مديريت آبخيزداري استان وارزيابي بعمل آمده از سازه هاي مكانيكي و بيولوژيكي در طرح مي توان کنترل رسوبات ونيز كنترل و پيشگيري از سيل به منظور جلوگيري از تلفات خاك و خسارات وارده به روستائيان را مثبت ارزيابي نموده و همچنين به كاهش رسوبات از 7/6 تن  به 1/5 تن در هكتار اشاره کرد.