ارزیابی پتانسیل فرسایش پذیری بادی رسوبات حاشیه شمالی دریاچه ارومیه با استفاده از دستگاه تونل بادی

تاریخ شروع:  98/10/1

تاریخ پایان 1400/10/1

کد مصوب :980699-038-29-35-2

چکیده :

خشکيدگي سطح گسترده­اي از درياچه­ي اروميه موجب افزايش چشمگير توليد ذرات گرد و خاک، نمک و ماسه در اين منطقه شده است. از اين­رو، شناخت پهنه‌هاي حساس به فرسايش بادي مي‌تواند در برنامه­ريزي براي تثبيت آن­ها مفيد واقع شود. هدف اين پروژه، تعيين توان فرسايش­پذيري بادي در مناطق همگن رسوبي مستعد توليد ذرات گرد و خاک، نمک و ماسه در حاشيه­ي شمال درياچه­ي اروميه با بکارگيري دستگاه تونل بادي مي­باشد. براي انجام نمونه¬برداري از خاک و انجام آزمايش­هاي تونل بادي، از شش منطقه-ي همگن شناسايي شده توسط سازمان زمين­شناسي  که مستعد توليد اين ذرات تشخيص داده شده­اند، استفاده مي­شود. نمونه¬برداري از بخش سطحي اين شش منطقه با دو تکرار و در طول دو ترانسکت از حاشيه بيروني به­سمت درياچه انجام مي­شود (مجموعاً 24 نمونه) و ويژگي­هاي موثر بر فرسايش بادي آن­ها شامل مقادير ذرات شن (به­تفکيک)، رس و سيلت، خاک­دانه­هاي خشک، ماده­ي آلي، سديم، کلسيم، منيزيم، کربنات کلسيم معادل نمونه­ها، جرم حجمي ظاهري آن­ها و مقدار نمک در آزمايشگاه اندازه­گيري مي­شود. سپس در محل نمونه برداري ها و در طول ترانسکت­ها سرعت آستانه­ي فرسايش و ميزان فرسايش­بادي ذرات خاک به­تفکيک ذرات با به­کارگيري دستگاه تونل بادي تعيين مي­شود. جهت بررسي انتقال نمک پس از جمع­آوري رسوبات انتهاي تونل بادي، اين رسوبات شستشو داده مي­شوند و خشک مي-شوند. اختلاف وزن به نمک¬هاي محلول ربط پيدا مي­کند.  براي تعيين سرعت و جهت باد از نمودارهاي گل­باد و گل­توفان ماهانه، فصلي و سالانه منطقه بهره­گيري خواهد شد. همچنين مقايسه­اي بين ميزان فرسايش بادي به­روش ميداني با فرمول ارائه شده در اين زمينه  انجام خواهد شد و ميزان فرسايش بادي ذرات ماسه و گرد و خاک محاسبه مي­گردد تا به­اين وسيله داده­ها با روش ميداني تونل بادي مقايسه گردند.  آناليز واريانس بين مناطق شش­گانه­ي شناسايي شده در ميزان فرسايش بادي و سرعت آستانه­ي اين فرسايش انجام مي­گيرد تا مناطق بر پايه­ي اين دو ويژگي رتبه­بندي شوند. از آن­جايي­که ذرات بادرفته جمع­اوري و دانه­بندي خواهند شد، آناليز انجام گرفته براي ذرات ماسه و همچنين گرد و خاک به­تفکيک انجام خواهد گرفت. چون ميزان نمک انتقال يافته نيز محاسبه مي­شود، محاسبات آماري مشابه نيز براي ميزان نمک انتقالي صورت خواهد گرفت.